Bij straatwerk komt meer kijken dan alleen het leggen van stenen. Het is fysiek zwaar werk, vooral door veelvuldig tillen, knielen en bukken – dat kan een flinke belasting zijn voor je lichaam.

Daarom is het belangrijk om straatwerk op een veilige en verantwoorde manier uit te voeren. Denk aan het gebruik van hulpmiddelen, een goede werkhouding en een duidelijke voorbereiding.

Deze toolbox geeft je in het kort de belangrijkste informatie: wat je moet weten, waar je op moet letten, en wat jouw rol is – of je nu zelf stratenmaker bent of iemand inhuurt.

Veilig werken begint met weten wat er van je verwacht wordt.

Straatwerk is zwaar werk. Je tilt, buigt, knielt, verplaatst zware stenen en werkt vaak in dezelfde houding. Als je niet oppast, krijg je last van je rug, schouders, knieën of polsen. Dit noemen we fysieke overbelasting – en het is één van de grootste risico’s in in het vak stratenmaker

Waar loop je risico op?

• Rugklachten door vaak en zwaar tillen;

• Knieproblemen van langdurig knielen of hurken;

• Schouder- en armklachten door herhalende bewegingen;

• Overbelasting door te weinig afwisseling in werk.

Onthoud: Je hebt maar één lichaam. Straatwerk is een mooi vak, maar je moet er veilig en gezond mee om kunnen gaan.

Bij straatwerk komt meer kijken dan alleen stenen leggen. Het is belangrijk dat we als organisatie van tevoren bepalen hoe we het werk aanpakken. Daarvoor volgen we de volgende stappen, zodat het werk veilig en zo licht mogelijk kan worden uitgevoerd:

Eerst plannen, dan doen
In de ontwerpfase kijken we of we het straatwerk machinaal kunnen uitvoeren. Deze keuze (de zogeheten BTO-keuze) leggen we vast in het veiligheids- en gezondheidsplan (V&G-plan). Alleen als het écht technisch niet anders kan, mag het werk nog met de hand worden gedaan. Dat moet dan goed onderbouwd worden.

Slim organiseren
Met een goede voorbereiding maken we het werk een stuk lichter:

• Een goede fundering maakt dunnere stenen mogelijk – en dus minder zwaar werk;
• Stem het formaat van de stenen en de manier van aanleveren af op de machines, zodat ook het aanvoeren (opperen) machinaal kan;
• Vervang zware onderdelen (zoals drempels) door lichtere alternatieven, zoals gewone straatstenen.

Machinaal werken 
Veel straatwerk kan tegenwoordig met machines of hulpmiddelen worden uitgevoerd. Denk aan:

• Putten en kolken van beton dienen mechanisch te worden geplaatst en gesteld; ze moeten hiertoe zijn voorzien van geschikte bevestigingspunten voor het hijsen;
• Bestrating opbreken: doe dit met een shovel of ander klein materieel;
• Grote tegels: gebruik een tegelklem met hefboom of wielen;
• Opperen (stenen aanvoeren): gebruik klein, multifunctioneel materieel zoals een skidster met aangepaste hulpstukken (zoals een bak of klem);
• Trottoirbanden en inritblokken: ook die worden zo veel mogelijk met machines geplaatst. Zelfs voor een paar stuks gebruiken we hulpmiddelen om tillen te beperken.

Wanneer toch met de hand? Let op de grenzen
Soms ontkom je niet aan handwerk. Dan gelden deze richtlijnen:

• Stenen: max. 210 mm lang, 105 mm breed, 80 mm dik en 4 kg zwaar;
• Tegels: max. 300 x 300 mm, 50 mm dik en 9,5 kg zwaar;
  Groter of zwaarder? Dan moet je hulpmiddelen gebruiken;
• Minstens twee keer per dag 30 minuten pauze;
• 6 tot 12 keer een korte pauze van 5 tot 10 minuten;
• Wissel je taken af (taakroulatie);
• Maximaal 6 uur per dag tillend werk;

En vergeet niet: houd het ‘logboek straatwerk’ en een straatwerkplan op te maken:

Logboek straatwerk

Straatwerkplan kan gemaakt worden via: Straatwerkplan | STRAATWERK Nederland